معرفی خلاصه و بررسی مشخصات تیپ لایبرری IBM TS3500

مقدمه

یکی از راه حل های ذخیره سازی اطلاعات در حجم انبوه، استفاده از انواع Tape Library است. این دستگاهها در واقع یک مجموعه کمد که در آن نوارهای LTO یا مکانیزم های ذخیره سازی دیگر چیده شده است می باشند که یک بازوی روباتیک، با فرمان کامپیوتر، نوارها را بین جای آنها و درایوها جابجا می کند. یکی از تولید کنندگان قدیمی انواع تیپ لایبرری آی بی ام است که در اینجا ما به بررسی مختصرمدل ibm TS3500 خواهیم پرداخت. این تیپ لایبرری که به نام IBM Tape Library 3584 هم شناخته می شود از دیدگاه ibm برای عملیات backup & Archive مورد نیاز سازمانهای Mid range to Enterprise طراحی شده است و خود این نشان می دهد که برای تعداد بار عملیات زیاد heavy duty و قابلیت های پیشرفته تر از سری های entry level طراحی شده است.

از آنجا که تا الان مطلبی به فارسی در این مورد وجود نداشت، همت بلند داشتیم! تا اینکه توضیح کوتاهی در مورد آن تهیه کنیم.

منابع اطلاعاتی

در مورد این تیپ لایبرری روی سایت ibm اطلاعات کاملی وجود ندارد، اما این به معنای پایان کار نیست. ibm یکسری کتاب تبلیغاتی / آموزشی دارد که به کتابهای قرمز (ibm red books) مشهور هستند. یکی از این کتابها، کتاب IBM Tape Library Guide for Open Systems است که انواع و اقسام سیستم های Tape شرکت ibm را توضیح می دهد. ما از نسخه 14 این کتاب نسخه draft تاریخ 26 July 2017 استفاده کردیم چون مهم بود از آخرین نسخه کتاب استفاده کنیم. این کتاب اطلاعات ارزشمندی در مورد انواع و اقسام پارت نامبرها و config های مختلف سیستم ها می دهد که در سایت خود ibm وجود ندارند.

علاوه بر این در youtube فیلم هایی در مورد tape library 3500 وجود دارد که مکانیزم کار یا نصب شدن کنار هم آن را نشان میدهد که بسیار مفید است.

ساختار کلی

پایه اصلی تیپ لایبرری از یک base frame یا فریم پایه به همراه تعدادی extension frame یا فریم های توسعه در صورت نیاز تشکیل می شود. هر فریم در واقع شبیه یک کابینت است که تعدادی قفسه برای قراردادن نوارهای LTO و تعدادی جا برای درایوهای LTO دارد و یک بازوی روبوتیک (Robotic Arm) با استفاده از یک گیره (Gripper) نوارها را از داخل این قفسه ها برداشته و داخل درایو می گذارد، یا بالعکس از داخل درایو به قفسه های منتقل می کند. البته لشگری از انواع و اقسام قسمت های مکانیکی دیگر و انواع و اقسام لیسانس های نرم افزاری که از خصوصیات مکانیزم فروش ibm است هم در این امر به این دو قسمت اصلی کمک می کنند!

بیس فریم L53 و فریم های توسعه هم D53 نامیده می شوند و هر دو ابعاد یکسانی دارند. باید توجه داشت که اکستنژن فریم بصورت مستقل نمی تواند کار کند و در هر کتابخانه یا library حداقل یک base frame نیاز است.

هر base frame این موارد را در خود دارد:

Robot
Drives
Cartridge Storage
I/O Station (16 or 32 cartridges)
Operator Controls
Host attachment

که بعضی از اینها فقط داخل base frame وجود دارند و داخل extension frame وجود ندارند. این اجزا با جزییات خیلی بیشتر داخل کتاب توضیح داده شده اند.

هم داخل بیس فریم و هم داخل اکستنژن فریم ها می توان از 0 تا 12 درایو LTO سوار کرد. بیس فریم L53 می تواند حداکثر 287 استورج اسلات (یا همان جای نوار) داشته باشد، به شرط اینکه حداکثر 4 درایو LTO روی آن سوار باشد (با تعداد I/O Slot شانزده تایی). با سوار شدن تعداد درایو LTO تعداد جای نوار کمتر می شود (چون در واقع هر درایو جای تعدادی از نوارها را می گیرد) اکستنژن فریم هم می تواند حداکثر تا 440 جای نوار (به شرط اینکه هیچ درایو LTO روی آن سوار نباشد) داشته باشد.

به عبارت دیگر یک بیس فریم L53 با 8 درایو LTO و یک اکستنژن فریم D53 بدون درایو، می تواند 16 + 273 + 444 نوار یا 733 نوار در خود جا بدهد. جداول کامل این ها در کتاب موجود است.

یک نوع دیگر extension frame مدل S54 است که داخل خودش نمی تواند درایو LTO داشته باشد، و برای حداکثر تعداد نوار طراحی شده است. هر فریم S54 ظرفیت 1320 نوار LTO دارد، یعنی با استفاده از 15 تا فریم S54 می توان 19800 درایو LTO را نگهداری کرد (که به آن تعداد نوارهای base frame هم اضافه می شود)

هر لایبرری می تواند از یک L53 base frame و تا 15 تا D53 extension frame تشکیل شود که در مجموع می تواند حداکثر تا 192 درایو یا اگر حداقل تعداد درایو استفاده شود تا 6887 نوار شود. این عدد بسیار بزرگی است و می تواند نیازهای یک سازمان بزرگ را برآورده کند.

فریم ها در یک لایبرری از بغل به هم وصل می شوند و بازوی روبوتی که نوارها را جابجا می کند بین این فریم ها جابجا می شود.

سیستم 3500 به صورت انتخابی قابلیتی به نام shuttle connector هم دارد که می توان تا 15 لایبرری را به هم وصل کرد (توجه داشته باشید که هر لایبرری خودش از 16 تا راک تشکیل شده است). این سیستم شبیه یک آسانسور سقفی است که شاتل حمل نوار را از بالای بیس فریم یک تیپ لایبرری به بیس فریم یک تیپ لایبرری دیگر منتقل می کند. در این حالت می توان به ظرفیتی بیش از 300 هزار نوار (با اکسپنژن فریم های S54) دست یافت. ویدیوهای حرکت شاتل کانکتور روی youtube موجود است که نگاه کردن آنها خالی از لطف نیست. علاوه بر این مکانیزم shuttle complex با جزییات فراوان در مورد عملکرد و نحوه نصب داخل خود کتاب توضیح داده شده است.

علاوه بر این بصورت انتخابی این تیپ لایبرری می تواند به سیستم Dual robotic accessor مجهز شود که قابلیت High Availability به آن می دهد. در این حالت سیستم به جای یک روبوتیک اکسسور، دو تا از آن دارد و در صورت از کار افتادن یکی از آنها، عملیات سیستم بصورت کلی متوقف نمی شود.

ظاهرا مدل بیس فریم L23 و اکسپنژن فریم D23 و S24 همین تیپ لایبرری ولی برای مدیای ibm 3592 (که سیستم تیپ و استورج خاص ibm است و در نسل ششم آن میتواند 15 ترابایت به ازای هر نوار در حالت uncompressed ذخیره کند) هستند و LTO را پشتیبانی نمی کنند، بنابراین از حوزه بحث ما خارج می شوند.

قابلیت logical tape library

یکی از قابلیت های مهم در تیپ لایبرری های High end آی بی ام، قابلیت logical tape library است. در این حالت می توان هر چند تا اسلات و درایو را بصورت گروههای مختلف دسته بندی کرد، که بصورت یک tape library مجزا دیده شوند، و توسط یک سیستم مستقل کنترل شوند. با استفاده از این قابلیت می توان از یک تیپ لایبرری بصورت چند تیپ لایبرری مجزا و جداگانه، با اپلیکیشن های مختلف استفاده کرد که امکانات در اختیار مدیر سیستم را بسیار بالا میبرد. باید توجه داشت که این امکان روی تیپ لایبری های enterprise مانند 3500 / 4500 وجود دارد و روی مدل های entry level فراهم نیست.

پایان فروش 3500

بر اساس اطلاعات

Hardware withdrawal: IBM TS3500 Tape Library models L23 and L53 and select features – Some replacements available از تاریخ 7 اکتبر 2017 آی بی ام دیگر مدل های L53 و L23 را نخواهد فروخت، و تنها partner های آی بی ام اگر این دستگاه را داشته باشند آنرا می فروشند. این به نوعی اعلام end of life این دستگاه است و در همین جا اعلام شده که اگر کسی حتما خود این دستگاه را لازم داشته باشد، می تواند از طریق IBM Certified Pre-owned Equipment از آن تهیه کند، که این فروش دستگاههای دست دوم ibm است که خودش یک دور آنها را تست کرده و اعلام می کند که سالم هستند (و البته دست دوم)

علاوه بر این TS3500 L23,L53 با TS4500 HD2 Base Frame L25, L55 جایگزین شده اند.

باید توجه داشت که پایان دوره فروش، به معنای پایان دوره سرویس (end of service) برای این تیپ لایبرری نیست، و مسلما ibm تا سالها بعد از این هم خدمات پس از فروش این سیستم را ارائه خواهد داد. ولی به هر حال این می تواند زنگ خطری در استفاده از این سیستم باشد.

لایبرری TS4500

همانگونه که در بخش قبل گفته شد، مدل TS4500 جایگزین TS3500 شده است. در 4500 بیس فریم مدل L55 است که می تواند تا 730 اسلات داشته باشد. اکسپنژن فریم مدل D55 است که می تواند 970 اسلات داشته باشد و اکسپنژن فریم high density مدل S55 است که می تواند 1320 نوار داشته باشد. علاوه بر این اینجا یک لایبرری می تواند از یک بیس فریم و 17 تا اکسپنژن فریم (یعنی دو تا بیشتر از TS3500) تشکیل شود.

مدل های جایگزین

از آنجا که ibm بصورت مستقیم به ایران سرویس نمی دهد، بسیاری از دستگاههای تیپ لایبرری که به ایران فروخته می شوند دستگاههایی هستند که اول توسط یک مشتری غیر ایرانی خریداری شده اند. از همین رو گاهی گزینه های دیگری نیز برای خرید تیپ لایبرری مطرح می شوند. یکی از این گزینه ها دستگاه های شرکت overland tandberg هستند که شرکتی در ایران نمایندگی آنها را نیز دارد. اما نکته ای که وجود دارد این است که بزرگترین دستگاه این شرکت، یعنی مدل Neo 8000e می تواند حداکثر تا 1000 اسلات و 24 درایو LTO توسعه پیدا کند، که نسبت به عدد 7000 نوار و 192 درایو ibm بسیار کوچک است! علاوه بر این ibm از مدت ها پیش از غولهای عرصه ذخیره مغناطیسی دیتا روی نوار به شمار می رود و محصولات آن با سایر شرکت ها قابل مقایسه نیست.